บ่อพันขัน เป็นโบราณสถานที่คนส่วนใหญ่ในพื้นที่จะทราบกันดีว่า เป็นแหล่งเกลือสินเธาว์ในสมัยโบราณ มีที่ตั้งอยู่ตำบลเด่นราษฎร์ อำเภอหนองฮี บ้านที่อยู่ใกล้ และได้อาศัยธรรมชาติของแหล่งน้ำแห่งนี้ ทำการประมง เกษตรกรรม ฯลฯ คือ บ้านม่วงหวาน ตำบลเด่นราษฎร์ อำเภอหนองฮี บ้านตาเณร ตำบลจำปาขัน อำเภอสุวรรณภูมิ โดยสภาพพื้นที่ เป็นที่ราบลุ่ม มีเนินดินที่ทิ้งร่องรอยของประวัติศาสตร์ทางโบราณคดี วัฒนธรรมเก่าแก่ รากเหง้าของชาวอีสาน… กลิ่นอายเหล่านี้ท่านจะสัมผัสได้ เมื่อได้มาเยือนสถานที่แห่งนี้ หากว่าท่านได้ลองหยุดครุ่นคำนึงถึงปัจจุบันสมัย ลองหลับตา สูดอากาศลึกๆที่รายล้อมด้วยบรรยากาศของความร่มรื่นของแมกไม้ ความขรึมขลังของต้นไม้ใหญ่โบราณ ที่ยืนตระหง่าน เหนือผู้มาเยือน ท่านจะรู้สึกได้ว่า ท่านเป็นเพียงสิ่งเล็กๆที่สุด เมื่ออยู่ในสถานที่แห่งนี้ มิได้มีความสลักสำคัญอันใด ให้พิศวงพอเท่าสถานที่นี้ -บรรพบุรุษบางกลุ่มกำลัง ทำงาน -การเดินทาง-แลกเปลี่ยนสินค้าระหว่างชนเผ่า-กิจกรรมต่างๆในอดีตล่องลอย อบอวลรายรอบกายและบอกกับเราได้ว่า นี้คือเมืองเก่าที่ครั้งหนึ่ง บรรพบุรุษได้เคยอาศัยอยู่ มีวิถีชีวิตที่เป็นเอกลักษณ์ของพื้นที่แห่งนี้…
ลุ่มน้ำที่ชื่อ’ลำเสียว’ ทอดตัวบิดรูปร่างไปตามความคดเคี้ยวของคูคลอง เขียวครึ้มของแมกไม้อวดสายตาผู้มายือนคล้ายจะบอกว่ามิได้มีวันเสื่อมสลายไปตามกาลเวลา….
“แก่นขามพันปี” แก่นไม้มะขามหลายพันปี ที่ยังคงยืนหยัดท้าทายกาลเวลา ได้รับการแกะสลักเป็นรูปเหมือนพระพุทธองค์ รอผู้มาสักการะจากทุกรอบสารทิศ
“ศาลเจ้าปู่ผ่าน” เป็นที่เคารพสักการะ ถ้าเอ่ยชื่อ ‘ปู่ผ่านบ่อพันขัน’ ลูกหลานชาวอำเภอหนองฮี รู้จักหมด ขอพรท่าน ออกเดินทาง ค้าขาย บนบานต่างๆ ศักดิ์สิทธิ์นักแล..
“บ่อพันขัน”-บ่อน้ำมหัศจรรย์ อันเลื่องชื่อลือชา ท้าท้ายฝรั่ง ชาวต่างชาติมาดูแล้วยังทึ่ง เป็นของแท้และมีที่เดียวในประเทศไทยขณะนี้ครับ ตักน้ำเท่าไหร่ไม่มีหมด หน้าร้อน หน้าฝน หน้าหนาว ก็ยังดำรงอยู่ ลองตักดู ก็เต็มเหมือนเดิมตลอด (แต่ยังไม่เคยลองถึง 1,000 ขันเลย)ผู้มาเยือนส่วนใหญ่จะดื่มกิน รดศรีษะ อาบ เพื่อความเป็นมงคลมิสามารถนับขันได้ทั่วประเทศ แต่ก็ยังมีน้ำเต็มเท่าเดิมสร้างความอัศจรรย์ใจแก่ผู้มาเยือนทุกท่าน ทุกคน
“พระพุทธสหัสขันมหามุนีนารถ” รูปเหมือนพระพุทธองค์ขนาดใหญ่ แวะสักการะเป็นสิริมงคลกับชีวิต ด้านหน้า เป็นลานดินเนียนตา ใต้ต้นโพธิ์อันเก่าแก่ ให้ความรู้สึกย้อนกาลเวลาและสัมผัสกับความเป็นธรรมชาติง่ายๆ คลายความวุ่นวาย และเงียบสงบจนท่านต้องถอดรองเท้าเองโดยไม่รู้สึกตัว ก่อนขึ้นไปกราบไหว้
